مرکز خدمات مشاوره ای طلوع زندگی

خصوصیات کودکان شش ساله

غلامحسین ریاحی

خصوصیات جسمانی - بدنی :

• پاها به سرعت رشد می کند و قامت کشیده تر می شود .
• به علت کوچکی ریه ها زود به نفس زدن می افتد .
• قلب با سرعت رشد می کند .
• فعال ، پر انرژی و پر سر و صدا است .
• نسبت به 5 سالگی معمولا لاغر تر است .
• استعدادش برای ابتلا به بیماری های دوران کودکی کم است .
• دندان های شیری می ریزد و داندان های دائمی شروع به رشد می کند .
• هنوز تکامل ماهیچه های بزرگ به تکامل ماهیچه های کوچک برتری دارد .
• به علت کوچک بودن مردمک چشم ، دور بینی از خصوصیات این دوره است .
• بازی های فردی که به صورت دویدن و بالا رفتن بود به صورت بازی های جمعی در می آید .

خصوصیات عقلی - ذهنی :

• دامنه رغبت و علاقه او وسیع تر می شود .
• علائم و تصاویری را که در گذشته تجربه کرده ، می شناسد .
• از مشاهدات خود نتیجه گیری می کند .
• به فعالیت بیش از نتیجه آن علاقه نشان می دهد .
• به نمایش هایی که موضوع واقعی و مانوس دارند علاقه نشان می دهد .
• اشیاء را بر حسب وجوه مشترک آنها طبقه بندی می کند .
• به اشکال و اشتباه می تواند اشیاء را به ترتیب و بر حسب کوچکی و بزرگی مرتب کند .
• استقلال بیشتری در تفکر نشان می دهد .
• شناخت او هنوز بر مبنای ظواهر است .
• شروع به درک دگرگونی ها و تغییرات می کند .
• به یادگیری شوق دارد .
• با شرکت در کارهای علمی ، بهتر می آموزد .

خصوصیات عاطفی :

• سرکش و احساساتی است .
• به علت نوسان و ناپایداری در عواطف و احساسات با دوستانش زود قهر و آشتی می کند .
• خود نما است .
• هیجانات را نمی تواند تحمل کند . حالت تحکم آمیز دارد .
• کمتر از 5 سالگی ، مشارکت دارد .
• خشن و پر حرف است .
• حالت مسخرگی و شوخی در او دیده می شود .
• رقابت طلب و اهل لاف و گزاف است .
• از اینکه دیگران اشتباهات او را یاد آوری کنند می رنجد .
• زود آزرده خاطر و دلسرد می شود .
• می خواهد مرکز دنیا باشد . ( از جمله بیشتر به او توجه شود و در همه امور حق را به او بدهند ) .
• محتاج ستایش و تمجید است .

خصوصیات اجتماعی :

• بیشتر اوقات با کوذکان دیگر بازی می کند ولی یک همبازی را ترجیح می دهد .
• تمایل به بازی در گروه های کوچک در او دیده می شود .
• در بازی هایی که قاعده و قانون دارد به راحتی همکاری نمی کند .
• در هر کاری می خواهد نفر اول باشد .
• حالتی به خود می گیرد که گویی همه چیز را می داند .
• پر توقع است و در انجام دادن و تحقق خواسته ها و توقعات خود سر سخت است .
• در بازی یا فعالیت های دیگر اگر موفق باشد راضی و آرام است .
• نسبت به دستورات دیگران سر پیچی نشان می دهد .
• مسئولیت را دوست دارد .
• به فعالیت افراد خانواده علاقه نشان می دهد .
• بازی ابداع می کند و در هنگام بازی ، قواعد و مقررات آن را تغییر می دهد .
• در برابر مادر مقاومت می کند .
• برای دستورات پدر اهمیت بیشتری قائل است و در برابر او مقاومت کمتری نشان می دهد .
• در بازی یا فعالیت های دیگر ، اگر موفق نباشد گریه می کند و دیگران را متهم به تقلب می کند .    

خصوصیات کودکان پنج ساله 

غلامحسین ریاحی

خصوصیات اجتماعی :

• کودک مشتاق به اطاعت و اجراء دستورات مادر است‌ .
• دوست دارد از خواهر و برادر کوچکتر از خود و از حیوانات مواظبت کند .
• با   خود و دیگران آشتی می کند .
• با   ثبات و متعادل تر است و می توان روی او حساب کرد .
• به خود مطمئن است .
• در ارتباطش با دیگران توقعات بیهوده ندارد .
• دست به کاری می زند که قادر به انجام آن باشد .
• با خود و دیگران کشمکش ندارد .
• تمایل دارد مورد پسند دیگران قرار گرفته و با آنها همکاری نماید .
• فردی مهربان ، با   ادب ، با   ثبات ، و مطمئن از خود می باشد .
• از نظر نیروی فکری و کنجکاوی رشد کرده است .
• به خود علاقه نشان می دهد .
• در بازی های گروهی شرکت می کند .
• می تواند در گروه های کوچک فعالیت کند .
• حس مالکیت در او شدید است .
• از تعدی دیگران آزرده می شود .
• نسبت به کودکان شدیدا حسادت می ورزد .
• از بزرگترها تقاضای کمک می کند و میل کمک به دیگران دارد .
• برای جلب محبت بزرگترها به رقابت می پردازد .
• مسئولیت های کوچک را قبول می کند .
• در روابط اجتماعی کم توقع است .
• هر چند علاقمند و مفتخر به پدر است ولی تمایل بیشتری دارد که با مادر باشد .
• می تواند مقررات بازی را رعایت کند .
• دوستانش را می تواند انتخاب کند .
• از زور گویی و تحکم بدش می آید .
• اگر با او مخالفت شود ناراحت می شود 

خصوصیات کودکان پنج ساله 

غلامحسین ریاحی

خصوصیات جسمانی  - حرکتی :

• از سرعت رشد قد و وزن کاسته می شود .
• در معرض بیماری های مسری است .
• از کارهای پر تحرک لذت می برد و فعال است .
• فعالیت های حرکتی او موزون هستند .
• بازی های پر سر و صدا را دوست دارد .
• چشم ها دوربین هستند .
• می تواند از روی خط تعادل راه برود .
• می تواند با یک پا جست های کوچک بزند .
• می تواند در حال بالا و پایین رفتن از پله ها بدود .
• می تواند چند ثانیه روی یک پا بایستد .
• می تواند تصاویری بکشد که برای دیگران واضح است .
• کلمات ساده را رو نویسی می کند .
• در نقاشی می تواند مربع و مثلث را از روی مدل یا شی واقعی تقلید کند .
• در ترسیم شکل انسان ، معمولا همه اعضا، را می کشد .

خصوصیات عقلی - ذهنی :

• خود مدار است ولی می تواند با کودکان دیگر به تبادل نظر بپردازد .

• حوادث ساده را تعریف می کند .
• به نمایشنامه ها علاقمند است و مایل به ایفای نقش در آنهاست .
• وقت را کم و بیش می شناسد .
• دیروز و فردا را از یکدیگر تشخیص می دهد .
• از حوادث گذشته خاطراتی دارد .
• در نقاشی از فکر خلاقه خود استفاده می کند .
• در دنیای حقیقی و واقعی اطراف خود غرق می شود .
• کنجکاو است و به یادگیری علاقمند است .
• سمت چپ و راست را تشخیص می دهد .
• مدت زمان توجهش محدود است ولی به تدریج اضافه می شود .

خصوصیات عاطفی :

• آرامش و سازگاری در رفتار کودک دیده می شود .
• ثبات اخلاقی دارد و قابل اعتماد است .
• دارای اعتماد به نفس و صمیمیت است .
•  تدریجا قدرت خویشتن داری در او رشد می کند .
• می خواهد مورد توجه و تایید بزرگتر ها قرار گیرد ، ( پدر، مادر و مربی مهد کودک )
• مسئولیت را تدریجا درک می کند .
• قوه تمیز در او رشد می کند ، ( می تواند کار درست را از نادرست تشخیص دهد )
• نیازمند محبت و تشویق است .
• همه چیز کودک مادر است . 
• رابطه با مادر آنقدر خوب است که حد ندارد ‌.
• می خواهد همیشه نزدیک مادر باشد .

خصوصیات کودکان چهار ساله 

غلامحسین ریاحی

خصوصیات جسمانی - حرکتی :

• سرعت افزایش قد و وزن کمتر از سه سالگی است .
• فعال و پر انرژی است .
• مستعد ابتلا به بیماری های دوران کودکی است .
• در حرکات کودک ، توازن و هماهنگی دیده می شود .
• می تواند ((لی لی )) کند .
• از وسایل و جاهای بلند بالا می رود .
• می تواند به هوا بپرد ، بچرخد و تاب بخورد .
• می تواند دایره و مثلث ترسیم کند .
• می تواند شکل آدم را که سه یا چهار قسمت دارد ترسیم کند .
• می تواند بسیاری از کارهای شخصی را انجام دهد . ( پوشیدن کفش و لباس ، شستن صورت ، رفتن به دستشویی و ... )

خصوصیات عقلی - ذهنی :

• خود مدار و خود مرکز است .
• خصوصیات جانداران را به موجودات بی جان نسبت می دهد .
• رابطه بین کل و جزء را به خوبی نمی فهمد .
• همه چیز را ساخته دست انسان می داند .
• قدرت تقلید در او شدید است . ( تقلید در غیاب الگو )
• به یادگیری علاقمند است .
• کنجکاو است و زیاد سئوال می کند .
• به رابطه بین علت و معلول پی می برد .
• در تخیلات خود غرق می شود .
• میان تخیلات و واقعیات تفاوتی قایل نیست .
• معنی لغات را می پرسد .
• در باره مرگ و نحوه تولد کودک کنجکاو است .
• شروع به درک زمان گذشته و حال می کند .

خصوصیات عاطفی :

• به کودکان علاقه بیشتر نشان می دهد .
• با مقایسه به گذشته ، احساس او به خانواده بیشتر و شدید تر می شود .   
• پدر و مادر برای کودک مرجعیت دارند‌.
• گاهی از اوقات مقاومت هم دیده می شود‌.
• با هر نوع قید و بندی مخالف است‌.
• علاقه زیادی به بازی کردن با   گروه کودکان همسن و سال دارد .
• بازی های کودک خشن و پر سر و صدا   تر است .
• در حین بازی با   دوستان خود قهر و آشتی می کند .
• نگرانی های عاطفی خود را   با   گریه ، فریاد ، گله و شکایت از دوستان و اطرافیان بیان می کند .
• چون هنوز معنی مالکیت و مال دیگران را   نمی فهمد پیوسته می خواهد اسباب بازی های دیگران را   تصاحب کند .
• با   کوچکترین انتقادی از کوره در رفته با   دوستانش مشاجره و کتک کاری می کند .
• به آسانی گریه می کند .
• نسبت به کارهای دیگران علاقه نشان می دهد .
• نسبت به توانایی های خود اطمینان دارد .
• از اشخاص ناشناس ، حیوانات و صداها می ترسد .
• محرک های خارجی او را به آسانی دچار دگرگونی های عاطفی می کند .
• اگر او را از کاری که می خواهد انجام دهد باز دارند اعتراض می کند .

خصوصیات اجتماعی :

• دوستان محدودی پیدا می کند .
• تمایل بیشتری دارد که با همجنسان خود بازی کند .
• دیگران را در اموال خود شریک می کند .
• برای نشان دادن قدرت خود معمولا کتک می زند ، لگد می پراند می شکند و فرار می کند .
• بی احترامی نسبت به دیگران و استفاده از کلمات نا مطلوب در او دیده می شود .
• در روابط اجتماعی نسبت به دستورات سرکش است و مخالفت می ورزد .
• در روابط اجتماعی خود سختی و خشونت نشان می دهد .
• قید نا پذیر است و به اصول و قواعد اجتماعی اعتنا ندارد .
• نسبت به بزرگترها کمتر سرکشی نشان می دهد . ( 5/4 سالگی )

خصوصیات کودکان سه ساله

غلامحسین ریاحی 

خصوصیات جسمانی  -  حرکتی :

• وزن و قد با سرعت رشد می کند ولی با مقایسه گذشته این سرعت کمتر است .
• فعال و پر انرژی است ولی زود خسته می شود .
• حرکت دست ها و چشم ها تا حدودی هماهنگ می شود .
• مستعد ابتلا به بیماری های دوران کودکی است .
• می تواند کاغذ را قیچی کند .
• می تواند روی پنجه پا راه برود .

خصوصیات عقلی - ذهنی :

• خود مدار است و به دیگران کمتر توجه دارد .
• مسائل را از دید خود می بیند و نقطه نظرهای دیگران را درک نمی کند .
• فکر می کند همه چیز ساخته دست بشر است .
• فکر می کند که همه جمادات خصوصیات موجودات جاندار را دارا هستند .
• به وسیله واژه ها و تجربه ها و خاطرات گذشته را به یاد می آورد .
• قدرت تقلید شدید دارد .
• از تجارب خود برای مادرش صحبت می کند .
• حکایات ساده و قابل فهم را تکرار می کند.
• اشیاء آشنایی را که می بیند نام می برد .
• به طور قابل فهم حرف می زند .
• به قصه گوش می دهد و می خواهد قصه هائی را که دوست دارد دوباره بشنود .
• نسبت به مسائل جنسی کنجکاوی نشان می دهد .
• سئوالات زیادی می کند که با (( جه )) و (( که )) شروع می شود .

خصوصیات عاطفی :

• با خود و محیط زندگی خود سازگاری دارد .
• انحصار طلب است .
• به تائید بزرگترها نیاز دارد .
• تحت تاثیر وضع و موقعیت کلی خانواده است .
• ستیزه جو و لجباز است .
• اگر مانع خواسته هایش شوند عکس العمل پرخاشگرانه نشان می دهد .
• میل به رهبری دارد .
• میل دارد مرکز توجه باشد و اگر توجه به شخص دیگری معطوف شود حسادت می ورزد .
• بی ثبات و ناپایدار است . ( دقیقه ای خجالتی و دقیقه ای دیگر بسیار پررو است )
• علاقه کودک از مادر به پدر منتقل می شود و پدر مظهر کمال تلقی می گردد . ( 5/3 سالگی ) 
• یک دوره آرام و رضایت بخش برای مادر و کودک است‌.
• بسیاری از کودکان خواست مادر را   ترجیح می دهند‌.
• در این سن شما   می توانید با   کودک چانه   بزنید‌.
• کودک آماده است در مقابل دریافت پاداش تن به انجام کارهای خواسته شده بدهد‌.
• وقتی با   او با   دلیل و منطق صحبت می کنید ، گوش به حرف شما   می دهد‌.
• تقاضاهای او از بزرگترها   خیلی کمتر است‌.
• حرف زدن و سخن گفتن کودک کامل تر شده است .
• قادر است احساساتش را   به شکل بهتری بیان کند .
• قادر به درک دیگران است .
• می تواند محرکات منفی را   مهار نماید .
• کودک با   خود و اطرافیان توافق دارد .

خصوصیات اجتماعی :

• در کنار کودکان دیگر به بازی مشغول می شود ولی با آنها بازی تمی کند .
• برای کمک کردن در وظایف روزمره اظهار تمایل و استقلال می کند .
• در روابطش احساس اطمینان و امنیت دیده می شود .
• علاوه بر گرفتن به بخشیدن و دادن وسایل خود به دیگران علاقه نشان می دهد .
• از دستورات دیگران اطاعت می کند .