تعاریف مفاهیم و انواع ارتباطات انسانی

نوع بشر علاوه بر نیازهای فیزیکی ، غذا ، هوا ، سر پناه و ... نیاز اساسی دیگری دارد که همان ایجاد ارتباط با انسان های دیگر است . این میل به ارتباط یکی از نیازهای عمده بشر اولیه و در جوامع امروزی یکی از ضروریات تداوم بقا است .

 

برای برقراری ارتباط حداقل سه عنصر الزامی است :

فرستنده

گیرنده

پیام

 

تعریف ارتباط

ارتباط ، فرایند انتقال پیام از فرستنده به گیرنده است مشروط بر آنکه محتوای مورد انتقال از فرستنده به گیرنده منتقل شود و بالعکس .

 

انواع ارتباط

 هرکدام از مااز طریق ارسال پیام به یک یاچند حس از حواس بینائی ، شنوائی ، لامسه . چشائی و بویائی اشخاص دیگر با آنان ارتباط برقرار می کنیم . این برقراری ارتباط با توجه به تعداد افراد گیرنده پیام ، نام های مختلفی دارد :

ارتباط درون فردی ، که از طریق آن فرد با خودش حرف می زند .

ارتباط میان فردی ، که فرد حد اقل با یک فرد دیگر ارتباط برقرارمی کند .

ارتباط گروهی ، تعداد افراد گیرنده پیام اگر چه قابل توجه است ولی قابل شمارش و قابل شناسائی است ، نظیر کلاس های درسی

ارتباط جمعی ، شمارش تعداد افراد گیرنده پیام غیر ممکن است و یا مقرون به صرفه نیست ؛ ثانیا وابستگی میان آنها بسیار کمتراست . نظیرگیرندگان پیام دربرنامه های رادیوئی و تلویزیونی .

 

پارازیت های ارتباطی

پارازیت به هر عامل مخلی اطلاق می شود که مانع از برقراری کامل ارتباط گردد . این گونه عوامل به دو نوع تقسیم می شوند :

پارازیت های فیزیکی ، ازقبیل : سرو صدا ، گرما و سرما ، نور بسیار زیاد ، نور بسیارکم ، و ...

پارازیت های استنباطی ، زمانی رخ می دهد که سوء تعبیر در مورد پیام پیش آید ؛ نظیر زمانی که فرستنده پیام از کلماتی استفاده کند که درک آنها برای گیرنده پیام مشکل است .

 

خصوصیات و ویژگی های فرستنده و گیرنده پیام :

مهارت لغوی : نوشتن ، صحبت کردن ، خواندن ، گوش دادن ، تعقل ، که دو مهارت اول بیشتر مورد استفاده گیرنده پیام و مهارت تعقل ، مورد استفاده هر دو قرار می گیرد .

طرز فکر و گرایش : فرستنده پیام باید به خود و مهارتش و به تاثیر پیام خود اعتماد داشته باشد و گیرنده پیام ، پیام را در خورتوجه و اعتبار ببیند .

معلومات و اطلاعات : مسلما مقدار اطلاعاتی که شخص فرستنده پیام درباره پیام مورد نظر دارد می تواند در نحوه برقراری ارتباط و تاثیر و نتیجه آن بسیار موثر باشد . از طرف دیگر میزان اطلاعات و پیش دانسته های گیرندگان پیام نیز در ثمر بخشی فرایند ارتباط موثر می باشند .

خصوصیات اجتماعی و فرهنگی : مردم با توجه به طبقات اجتماعی و زمینه های فرهنگی خود به طرق گوناگون ارتباط بر قرار می سازند . اعتقادات و ارزش هائی که هر یک از افراد به دلیل عضویت در گروه های خاص دارا شده اند رفتار ارتباطی آنان را به مقدار زیادی تحت تاثیر قرار می دهد .

 

ارتباط غیر کلامی

رفتارهای غیر کلامی ، مکمل رفتارهای کلامی می باشند . حرکات دست ها ، سر ، شانه ها ، تنه ، چشم ها ، ابروها ، تغییرات کلی چهره و نظایر آنها دارای مفاهیم و معانی خاص خود هستند که البته پاره ای از آنها از جامعه ای به جامعه دیگر تفاوت دارد .

 

موانع ارتباطی

موانعی هستند که باعث جلوگیری از ارتباط می گردند . برای موفقیت در ایجاد ارتباط باید در بر طرف کردن این موانع کوشید .

پیام باید واضح و روشن باشد

پیام باید به شیوه های گوناگون ارائه شود

انتقال پیام به صورت مکرر از کانال های مختلف

تدریس معلم اگر به صورت تکراری ، خسته کننده و غیر جذاب در آید ، دانش آموز گوش نخواهد داد .