آرزو داریم فرزندی نابغه داشته باشیم ( قسمت ششم )
غلامحسین ریاحی
اگر سطح توقعات شما بالاتر از توان کودکتان باشد ، او را مضطرب و مشوش خواهد کرد . با کم شدن اعتماد به نفس ، خرفت و تنبل و بی علاقه خواهد شد و استعداد نبوغ او کاهش می یابد .
انگیزه مثبت ، ما از یک فرد عادی به یک فرد خارق العاده تبدیل می کند . خوش ترین خبر این است که کودک شما به طور مادرزاد دارای انگیزه طبیعی است .
برای افزایش انگیزه اجازه دهید شش محرک در نگرش شما و محیط اطرافتان نفوذ کند :
در خانه فضایی مهیج و سالم برای یادگیری ایجاد کنید .
ذهن خود و کودکتان را به طور مستمر مشغول به موضوعات مثبت کنید .
همواره خود و کودکتان در کنار کسانی قرار گیرید که انگیزه ها و اعمال مثبت را در زندگی القا می کنند (اجازه ندهید کسانی که افکار منفی دارند یا موجب ناامیدی افراد می شوند ، بر شما تاثیر بگذارند . )
برای پیش راندن انگیزه های خود و کودکتان همواره از نیروی خودتلقینی و خودباوری مثبت استفاده کنید .
هرگز ذهن کودکتان را ضمیمه ذهنیات خودتان نکنید . همواره استقلال خلاق را در او ترغیب کنید .
کودکتان را با دنیای زنان و مردان بزرگ ، مانند مخترعین ، متفکرین ، سیاستمداران ، دانشمندان و هنرمندان آشنا کنید .
اگر کودک انگیزه قوی دارد ، احتمالا پدر و مادر هر دو نگرش مثبت نشان می دهند ، در غیر اینصورت باید در نقش مادر و پدری خود بازنگری کنید .
آیا با رفتاری خنثی و بی علاقه ، با کار فرزند برخورد کرده اید ؟
آیا او را به خاطر عدم موفقیتش تنبیه کرده اید؟
آیا او را در حضور دیگران شرمنده و تحقیر کرده اید؟
آیا او را به خاطر تفاوتهایی که با دیگران دارد ، مسخره کرده اید؟
آیا در روند رشد کودکتان از او دور بوده اید یا کاملا شرکت نداشته اید؟
آیا انتظارات سطح بالا و فوق عالی از او داشته اید ، انتظاراتی غیرواقعی ؟
دیوید لوئیس ( David lewis ) روان شناس توصیه می کند : کودکتان را تشویق کنید بعضی از وظایف منزل را بر عهده بگیرد . برای پسرها هم به اندازه دخترها و برای هر کاری در منزل مسوولیتی را مشخص کنید . تحقیقات نشان می دهند که انجام چنین کارهایی موفقیت به همراه دارند .
توجه به نکات زیر می تواند زمینه ساز انگیزه در کودک باشد :
کودک خود را از زندانهای ذهنی آزاد کنید . از سنین پایین ، جریان آزادانه افکار مستقل را در ذهن او ترغیب کنید . بکن نکن های زیاد ، نبوغ را در کودک محبوس می کند . خانه شما باید مانند آزاد راهی باشد که رفت وآمد اتوموبیل ها آزادند در آن جریان داشته باشد و جز در تقاطعهای حساس هیچ علامتی وجود نداشته باشد .
در زندگی هیچ چیز مثل شکست نیست ، این که کودک ممکن است احساس کند که اشتباه کرده باشد ، می تواند کودک را از پا درآورد ، واکنش مثبت شما نسبت به اشتباه کودکتان باید معقول و طبیعی باشد .
اگر کودک شما هنگام نوشتن ، بر روی تکلیفش جوهر ریخت ، سرزنشش نکنید ، با ملایمت یادش دهید که چگونه از جوهر خشک کن استفاده کند .
کودک شما در روند یادگیری استقلال ممکن است کارهایی انجام دهد که از نظر شما احمقانه و ناخوشایند باشد ، با دخالت در این مرحله ، استقلال او را مهار می کنید و در نتیجه رشد ذهنی و عاطفی او را محدود خواهید کرد .
به یاد داشته باشید کودک مستقل است و نباید او را وادار کرد که آرزوهای والدین را برآورده سازد .
همه ما به هدف و مقصد نیاز داریم ، برای کودک نیز باید هدفی را پیش رو قرار دهیم ، که او بخواهد به آن برسد .
برای اینکه یاد گیرنده برتری باشید توجه به موارد زیر نمایید :
تفکر و تحقیق : کودک باید وادار شود که درباره محیط زندگی خویش تفکر و تحقیق کند .
تقویت و تشویق : کودک را وادار کنید که خودش راهی پیدا کند تا دانش تازه آموخته را در زندگی روزمره به کار بندد .
تجدید نظر و تمرین
بازیهای خانوادگی با کلمات : با کلمات خوش باشید و با آنها بازیهای مختلف خلق کنید و بازی کنید .
کتابخانه : او را عضو کتابخانه کنید
پیاده روی در طبیعت : به کودک بگویید با استفاده از کلمات آن چه را می بیند و تجربه می کند توصیف کند مثل خیابان دراز ، پردرخت ، و ...
سوال کردن : به موضوعات مختلف فکر کند و یک سوال طرح کند
نتیجه گیری کردن : نتیجه گیری از درسها می تواند برای کودک ارزشمند باشد . برای مثال اگر پلیس از سگ برای پیدا کردن مجرمین استفاده می کند ، آنها باید یاد بگیرند و نتیجه گیری کنند چرا از سگ ها استفاده می شود ؟ سگها چه چیزی دارند که پلیس از آنها استفاده می کند؟
بلافاصله نتیجه گیری کردن : پس از بدست آوردن یک اطلاعات لازم است به دنبال آن سریع نتیجه گیری نمایند و این موضوع می تواند آنها را وادار به تفکر کند .
برای مثال تلفن اختراع شده است ، اگر تلفن اختراع نمی شد چه اتفاقی می افتاد؟
ساختن پلها : یادگیرنده برتر ، میان اطلاعاتی که جدیدا کسب می کند و اطلاعاتی که قبلا به دست آورده ، پل می زند .
یافتن ایده های اصلی : وقتی موضوعی مورد مطالعه قرار می گیرد ، سعی کنید کودک شما به دنبال اصلی در پشت آن موضوع باشد .
طبقه بندی اطلاعات : سعی کند یاد بگیرد و اطلاعات خود را طبقه بندی نماید .
قرینه سازی : ربط دادن اطلاعات جدید و ناآشنا به دانسته های موجود . برای مثال اگر تفاوت میان سرخرگها و سیاهرگها را می خواند به او بگویید سرخرگها ، رگهای درشتی هستند که خون دارای اکسیژن را از قلب می آورند مثل بازرگانان ثروتمندی هستند که الماس های شاه را تحویل گرفته و سوار بر اسب ها می تازند و ....
قرینه سازی گاهی بسیار تخیلی است و با عناصر تفریحی که در آن هست به کودک کمک می کند اطلاعاتی را که می توانست بی معنی و کسل کننده باشد ، به راحتی جذب کند .
برای مطالعه ، هدف های معین قرار دهید .
دانش را وسعت بخشید : هرچه می توانید کاری کنید کودک شما بیشتر یاد بگیرد . او را به گردش ببرید ، با او بحث کنید ، از او درباره همه چیز و هر چیز جالبی سوال کنید .
گوش کردن یاد بگیرید : به کودک اجازه دهید حرف بزند و شما گوش دهید و این موضوع سبب می شود کودک از حافظه اش استفاده کند .
آلبوم عکس درست کنید : عکس های مورد علاقه را در آلبومش نگاهداری کنید .
حافظه قوی باعث می شود تفکر و هوش بتواند جریان مداوم اطلاعات را به کار گیرد . به گفته روانشناسان معروف ، حافظه ضعیف وجود ندارد ، لذا این فکر را از سر کودکتان بیرون کنید که حافظه اش ضعیف است .
در تربیت مغز کودکتان برای داشتن حافظه قوی ، هیچ رازی وجود ندارد ، دو روش فوق العاده موثر وجود دارد :
روش فراخوانی سمعی
روش فراخوانی بصری
روش فراخوانی سمعی
پروفسور جان یوئیل ( John Yuille ) از دانشگاه بریتیش کلمبیا در ونکوور بیان می کند « بهترین راه به خاطر سپردن هر چیز، آن است که اطلاعات مزبور را فورا به یاد بیاوریم . با ذخیره کردن اطلاعات و بازیابی فوری آنها، مسیرهایی با بازدهی بیشتر در مغز خواهید گشود .»
برای این اقدام می توان به نکات زیر دقت نمود :
کودک سعی کند هرشب اتفاقات روزانه را بنویسد .
از او بخواهید درسهایش را به شما یاد بدهد
روش فراخوانی بصری
کودک سعی کند تصاویر چیزهایی را که یاد می گیرد ببیند . برای مثال علاوه بر شنیدن نام یک چیز سعی کند تصاویر آن را نیز ببیند . به کودک خود یاد دهید برای فعالیت های خود برنامه داشته باشد . ابتدا کلیه فعالیتهایی را که باید انجام دهد در دفترش بنویسد نظیر درس خواندن ،تفریح ، مشاهده تلویزیون ، مطالعه ، نقاشی و.... آنگاه برای آنها یک برنامه زمان بندی تهیه کند و انجام دهد .
یکی از مهارتهای مهم که باید کودکان فراگیرند یادداشت برداری است . به گونه ای که بتوانند از نکات مهم موضوعات ، برای خود یادداشت برداشته و به افکار خود نیز نظم دهند .