آرزو داریم فرزندانی نابغه داشته باشیم ( قسمت دوم )
غلامحسین ریاحی
بهره گبری از کتابهای مصور بدون نوشته ، به کودکان خواندن نمی آموزد .
اگر هنگام خواندن کتابهای مصور با نوشته ، بر روی کلمات اشاره کنید کودک با کلمات آشنا می شود. بخصوص کلماتی که بر کودک تاثیر عاطفی دارد .
استفاده از کارتهای نمایشی که روی آن نوشته و یا تصویر است برای بهتر فهماندن مطالب استفاده می شود (Flash Cards )
بر روی مقوای سفید ?? در ?? سانتی متر می توان با حروف بزرگ نام اسباب بازی های کودک خود را بنویسید . برای مثال روی یک مقوا بنویسید « خرس » و روی مقوای دیگر گربه و بدین وسیله با برداشتن هر اسباب بازی کارت مربوطه را برداشته و بخوانید و آنگاه برای هر اسم یک قصه بگویید و از این طریق کلمه بر ذهنش حک می شود و آنگاه از کودک بخواهید در این رابطه یک قصه بگوید .
یک مربی کودکستان که زمانی می شناختمش، برای آموزش دختر خودش روش خاصی داشت ، او کارتی را که رویش گربه ای نوشته بود ، پشت سرش پنهان می کرد و با بازیگوشی به دخترش نزدیک می شد و می گفت « مامان برای بچه اش چه قایم کرده ؟» توجه کودک یک ساله جلب می شد و سعی می کرد خود را به آن موضوع اسرار آمیز برساند .
سپس مادر کارت را بالا می گرفت و با پیروزی می گفت « گربه!» ، قهقهه شادی کردن نشان می داد که بازی نتیجه مطلوب را به بار خواهد آورد . این کودک در مدت کوتاهی خواندن یاد گرفت . به زودی خواندن جملات را آغاز کرد . مادرش کتاب های ساده مختلفی خرید که هریک از آنها برای کودک خردسال ، گنجی از دانش در برداشت . دختر کوچولو در سن چهار سالگی چنان با کلمات و جملات آشنا بود که اعجاب همگان را برمی انگیخت .
موفقیت این مادر مرهون اعتقادی بود که به فرزندش داشت و نگرش سالم و سازنده اش ، و شکیبایی و شوخ طبعی اش که فرزند را مشتاق همه بازهای خواندنی می کرد .
هر مادری باید روش خاص خود را بیابد که فرزندش را به خواندن کلمات مکتوب ترغیب کند . عشق فراوان شما نسبت به فرزندتان ، ضامن موفقیت شماست .
پرورش توان حرف زدن در سنین پایین ، بر توانایی خواندن کودک تاثیر مثبت دارد . می توانید همزمان با حرف زدن او دست بزنید یا به طریق دیگری شادی خود را از این امر نشان دهید . او هم به نوبه خود خوشحال می شود و میل دارد که این کار را تکرار کند . در نتیجه ، او از بابت حس شنوایی خود به وجد می آید .
شعرهای آهنگین کودکستانی نقش مهمی ایفاء می کند . بسیاری از آنها جاذبه درونی مقاومت ناپذیر دارند اما نقش آموزشی آنها فاقد ارزش است و جذابیت آنها در ریتم آهنگین آنهاست . کودک شما هر چه زودتر به حرف بیفتد ، توان خواندن زودتر در او پایه ریزی می شود . پرورش استعداد برقراری ارتباط ، اولین قدم در آموزش خواندن است .
هنگامی که کودکتان را تشویق به حرف زدن می کنید ، در واقع او را به استفاده از استعداد طبیعی شنیدن هم ترغیب می کنید .
برای علاقمند کردن کودکتان به خواندن ، باید علاقمندی به خواندن را نشان دهید . اگر فرزندتان شما را غرق در مطالعه روزنامه ببیند ، یا اغلب وقتی به کتابخانه می روید تا کتابی انتخاب کنید ، او را همراه خود ببرید ، می فهمد که شما خواندن را دوست دارید و خواهد خواست که از شما تبعیت کند ، توجه به نکات زیر می تواند مهم باشد :
کتاب ، کتاب و باز هم کتاب : سعی کنید کتاب های رنگی و با اشکال و تصاویر زیبا برای او خریداری کنید .
با صدای بلند بخوانید : روزانه حداقل ?? دقیقه را به خواندن داستان یا اشعار کودکستانی به صدای بلند برای کودکتان اختصاص دهید .
بهترین برنامه خواندن ، قصه خوانی پیش از خواب است . او شامش را خورده ، حمام کرده و لباس راحت خواب به تن دارد و حتی اجازه دهید داستان را خود انتخاب کند و حتی ممکن است داستانی را انتخاب کند که شب های قبل برایش خوانده اید . اشکالی ندارد تکرار کنید حتی می توانید داستان را به صورت نمایش نامه برای او اجرا کنید . هر چه خواندن را لذتبخش تر کنید ، با موفقیت های بیشتری روبرو خواهید شد .
پیگیر باشید : جلسات خواندن را مرتب تکرار کنید و هیچ چیز نباید این جلسات را به تعویق بیاندازد . به گونه ای که به مرور کودک در می یابد خواندن یک امر حیاتی ، تفریحی و بخشی از زندگی اوست .
سرنخهایی در تصاویر ، کلمات و کلمات ترکیبی بیابید : جستجو گری کودک در تصاویر ، کلمات و کلمات ترکیبی سبب می شود کودک یافته های جدیدی در کتاب کشف کند و مادر با نکات توصیفی بیشتر می تواند ذهن کودک را بسته به موضوعات مختلف شکفته تر نماید .
تجربه به معنا خواهد افزود : کودک از خردسالی نیاز دارد از خانه خارج شود . او را به پارک ، باغ وحش و یا به اکواریوم ببرید . اجازه دهید کودکتان همراه شما به بانک ، بازار ، سوپرمارکت یا هر جای دیگری که می روید بیاید . سفرهای سیاحتی ، گنجینه ای از اطلاعات است و درباره تجربیات به دست آمده با کودک باید صحبت کرد .
اهمیت شگفتی : کودکی که مغز کوچکش پر شده از کشفیات تازه است ، دلش می خواهد افکارش را با صدای بلند توصیف کند ، برای اینکه از تجربه چیزها ، اماکن ، حیوانات و گیاهان به شگفتی درآید ، کودکتان را به انجام چنین کارهایی ترغیب کنید . این بخشی از رشد مغز نابغه است .
بازی با کلمات : بچه ها مجذوب صدا می شوند . پدری را می شناختم که تعداد زیادی بازی با کلمات بلد بود یکی از آنها این بود که از فرزندانش می خواست کلمه ای بگویند که صدای چیزی باشد مثل صداهایی که نیمه شب ، در مهمانی شب سال نو به گوش می رسد : بنگ ، پاپ ، شلپ ، ترق . چنین بازیهای تخیلی به روند آموزش ، طعم خوشی و سرگرمی می بخشند . در نتیجه کودک همیشه مشتاق است ، همیشه دلش می خواهد بیشتر یاد بگیرد: و این یعنی اساس نبوغ .
دائما آواز بخوانید : در خصوص تاثیرات مثبت موسیقی مطالعات زیادی شده و همچنان در حال انجام است .موسیقی بسته به نوع آن و شنونده ، منجر به آزاد سازی آدرنالین یا ایندورفینها می شود و هیجان و آرامش ایجاد می کند . استفاده از لالایی برای خوابانیدن کودک و فرستادن او به سرزمین رویاهاست .
سوال ، سوال : کودک شما هر چه زودتر حرف زدن یاد بگیرد ، زودتر به سوال کردن می افتد .کودک ، شما را با سوالات بمباران خواهد کرد . بخشی از رشد او بواسطه جستجوی درونی او برای دانستن است .
به سوالات او به ساده ترین و کاملترین شکل ممکن ، جواب دهید . اگر جواب سوالش را نمی دانید ، صادقانه به او بگویید من جواب این سوال را نمی دانم ، اما جوابش را پیدا می کنم و به تو می گویم و به وعده خود عمل کنید . کودک شما از دوران خردسالی ، مرواریدهای درخشان دانش شما را جذب کرده است ، آن مروارید ها دائما در درونش برق می زنند و او اکنون می خواهد بداند چرا؟ چطور ؟ چه ، کی ، کجا؟
واژه سازی روزانه : واژه سازی در سنین اولیه بسیار اهمیت دارد ، زیرا ذائقه یادگیری را تحریک می کند . برای واژه سازی راههای جالبی وجود دارد :
الف : تشویق فرزندتان به اینکه درباره آن چه می بینید ، حرف بزند .
ب : رنگ اتومبیل ها را سوال کنید .
ج : از زبری و نرمی اشیا ء سوال کنید .
د : درباره شکل و اندازه و رنگ سنگهای موجود طبیعت سوال کنید .
ه : درباره اشیاء ویترین مغازه ها سوال کنید .
و : درباره واژه های تابلو اعلانات ، روزنامه ها ، مجلات و سوپرمارکت ها صحبت کنید .
قرار گرفتن در معرض کلمات در شخص تفکر ممتاز به وجود می آورد . زندگی روزمره ما پر است از امکانات رنگارنگ ، زنده ، درخشان و آموزنده ، آنها را به سود نابغه کوچولو به کار گیرید .
یک کلمه و مفاهیم بسیار: به کودک بیاموزید هر کلمه مفاهیم مختلفی دارد . سعی کنید آنها را با مفاهیم مختلف یک کلمه آشنا سازید .
بعضی از والدین نگران یادگیری بیش از حد هستند . این نگرانی وقتی موجه است که کودک شما ناچار به یادگیری و آموزش درسهایی باشد که مغزش هنوز پختگی و رشد کافی برای آن نیافته باشد . پژوهشگران آموزش نشان داده اند که اگر کودکتان را مجبور به یادگیری چیزی کنید که آمادگی اش را ندارد ، احتمالا بعدها منجر به آشفتگی ذهنی و مشکلات یادگیری در او خواهد شد .