مرکز خدمات مشاوره ای طلوع زندگی

قدرت شگفت‌انگیز بخشش و گذشت

یکی از مواردی که فرد را در ناراحتی، رنجش و خلق پائین نگه می‌دارد، نداشتن بخشش است. افرادی که دیگران را به راحتی نمی‌بخشند، در خشم باقی می‌مانند و معمولا افکار ناراحت‌کننده‌ای در ذهن خود مرور می‌کنند. اینکه ما واقعه ناراحت‌کننده را مرور می‌کنیم بخشی از مسئله است. نکته مهمی که باید به آن اشاره شود علت ایجاد نگرش‌هایی است که باعث می‌شود فرد در رفتارهای خود سختگیرانه عمل کند یا دائم انتظارات و باورهای مختلف نامعقولی داشته باشد. به این نوع نگرش و باورهای غلط، خطاهای شناختی می‌گویند. خطاهای شناختی مانع بخشش افراد است. این افراد گاهی به دلیل برخورداری از نگرش صفر و صدها به این نتیجه می‌رسند که بخشش لازم نیست.

بهبود فعالیت مغزبا بخشش

بخشش مانند اکسیژنی است که فعالیت مغز را بهبود می‌بخشد و چنانچه دیگران را نبخشید خودتان از آرامش و سلامت روان فاصله می‌گیرید. برای اینکه بتوانیم بخشیدن را تمرین کنیم می‌توانیم این راهکارها را به کار ببندیم.

اول اینکه به نهایت بخشیدن فکر کنید.یعنی بررسی کنید چنانچه فرد مورد نظر یا واقعه اتفاق افتاده را نبخشید چه چیزی عایدتان خواهد شد.

راهکار دیگر این است که فهرستی از نام افراد مهم زندگی‌تان که هنوز از آنها دلخورید، تهیه کنید و جلوی نامشان بنویسید از کدام رفتار و عملکرد آنها دلخورید.

نفرت و خشم، سم روح و جسم

گاهی اوقات بخشش را می‌توان با چشم‌پوشی از اشتباهاتدیگران ممکن ساخت. کسی که اشتباه دیگری را می‌بخشد لذت زیادتری از فرد بخشوده شده کسب می‌کند.

عفو و بخشش باید در شخصیت گنجانده شود و نه به عنوان پاسخ به توهین‌ها بلکه به عنوان روش زندگی قرار بگیرد، زیرا نفرت و خشم مانند سم به انسان صدمه می‌زند. بخشش مانند پادزهر عمل می‌کند، بهترین انتقام در برابر دشمنان داشتن یک زندگی موفق و شاد است، از دشمن به عنوان کسی استفاده کنید که باعث رشد شده و برای مبارزه با انرژی‌های بد توانمند شوید،

بخشش موجب آزاد کردن خشم، ترس و درد می‌شود و دریچه‌های قلب را به شادی، صلح و عشق باز می‌کند. بخشیدن ظاهرا کار راحتی نیست برای همین بخشش کار کسی است که قدرت دارد.

قدرت بخشش را دست‌کم نگیرید

محققان می‌گویند : قدرت بخشش را دست‌کم نگیرید، بخشش کلید سلامت عاطفی، روانی و جسمی است. افراد بی‌رحم، مستعد ابتلا به مشکلات قلبی و عروقی، دردهای مزمن، اختلال عملکرد عصبی، سیستم ایمنی سرکوب شده، اضطراب و افسردگی بوده و از داشتن یک زندگی اجتماعی خوب محروم هستند.

پرورش کینه در دل‌ها باعث می‌شود جهان، خصمانه به نظر برسد. مطالعات نشان می‌دهند بیمارانی که از دردهای مزمن رنج می‌برند، بعد از رها کردن کینه و خصومت و توجه به بخشندگی، زخم‌ها و دردهایشان التیام می‌یابد. همچنین زن و شوهرهایی که به راحتی همدیگر را عفو می‌کنند و اشتباهات هم را می‌بخشند و احساس خیرخواهانه ای را به هم ابراز می‌کنند درگیری و مشکلاتشان را به طور موثرتری حل می‌کنند و دردشان کم می‌شود.

مراحل بخشش

عمل بخشش و گذشت در یک لحظه اتفاق نمی‌افتد و مرحله به مرحله انجام می‌شود. ادوارد هالودل در کتاب خود به نام «شهامت بخشش» این مراحل را به چهار دسته تقسیم می‌کند:

مرحله اول‌: پذیرش ناراحتی بخشش با غصه و ناراحتی شروع می‌شود. ممکن است فرد، گروه یا سازمانی شما را رنجانده باشد. اگر می‌خواهید آنها را ببخشید باید به خودتان بقبولانید از رفتار آنها رنجیده‌اید. پس از آنکه پذیرفتید آسیب دیده‌اید دچار احساسات منفی چون خشم، ناراحتی، ترس، تعجب، گیجی و ناامیدی می‌شوید و همین احساسات مانند باتلاق شما را در خود فرو می‌برد.

مرحله دوم‌: تسکین خشم و نفرت پس از رنجیده شدن خاطرات تلخ، ذهنتان را پر می‌کند، اینجاست که باید سعی کنید به اعتقادات و باورهایتان پناه ببرید و اجازه ندهید خشم و ناراحتی بر رفتارتان تاثیر بگذارد. آنچه در این مرحله به شما کمک می‌کند، شناخت ارزش‌هایتان در زندگی است. باید از خود بپرسید من می‌خواهم این رنج و سختی را به چه چیز تبدیل کنم؟

مرحله سوم‌: تمرین کردن در این مرحله باید تلاش کنید با استفاده از کنترل احساسات دیوانه‌وارتان از شر قلاب خلاص شوید. احساس همدردی با دشمنتان می‌تواند در خلاصی از این قلاب نقش مهمی داشته باشد. همچنین با توجه به روحیه‌ای که دارید، می‌توانید به دعا و عبادت متوسل شوید تا به این وسیله از احساسات بد خلاص شوید.

مرحله چهارم: همه چیز را رها کنید و به راه خود ادامه دهید سعی کنید خشم و کینه را از خود دور کنید و مانع ورود آنها به قلبتان شوید. این کار را آنقدر تکرار کنید تا مطمئن شوید فاصله زیادی با خشم دارید. در این کار حتما پشتکار داشته باشید. مطمئن باشید بعد از بخشش، در درونتان فضایی پاک و تازه آفریده‌اید و سالم‌تر و شاد‌تر خواهید بود.

در دل هر بخشیدنی احساس اینکه حق من پایمال شده هم قرار دارد. بخشیدن ظاهرا کار راحتی نیست برای همین بخشش کار کسی است که قدرت دارد. تحقیقات علمی نشان داده که بعضی‌ها‌ زودتر می‌بخشند.

 راه‌های بهتر بخشیدن

راه‌هایی برای راحت‌تر بخشیدن را بیاموزیم:

بدانیم افرادی که ظلم کرده‌اند، محدودیتی داشته‌اند و لذا راحت‌تر می‌توان آنها را بخشید؛ برای مثال همسرتان برای تولد شما هدیه نخریده اما علت آن فقط اوضاع نامناسب اقتصادی‌اش بوده است.

اگر به این فکر کنیم که همه انسان‌ها ممکن است خطا کنند، ذهن ما را برای آرامش بیشتر و کنترل هیجاناتمان یاری می‌کند. اگر به یاد بیاوریم ما هم ممکن است خطا کنیم، بخشش دیگران راحت‌تر می‌شود.

اگر می‌خواهید راحت‌تر ببخشید؛ قدرت همدلی خودتان را به‌کار بگیرید. درست است که شما می‌توانید آسیب‌دیده و ناراحت و ... باشید اما با همدلی و خود را جای طرف مقابل گذاشتن، گذشت برای شما راحت‌تر می‌شود.

در پایان چه زیبا فرموده است امام علی‌(ع)‌: عذر برادر دینی‌ات را بپذیر و اگر برای خطای خود عذری نداشت تو برای او عذری بتراش! (تحف‌العقول، ص 107)