ارتباطات میان فردی و مهارتهای آن
این توانایی به ایجاد روابط بین فردی مثبت و مؤثر فرد با انسانهای دیگر کمک می کند . یکی از این موارد ، توانایی ایجاد روابط دوستانه است .که در سلامت روانی و اجتماعی ، روابط گرم خانوادگی ، به عنوان یک منبع مهم روابط اجتماعی ناسالم نقش بسیار مهمی دارد . بنا براین مهارتی جهت ایجاد و حفظ رابطه صمیمانه با دیگران است .
ارتباط مؤثر
این توانایی به فرد کمک می کند تا بتواند کلامی و غیر کلامی و مناسب با فرهنگ ، جامعه و موقعیت ، خود را بیان کند بدین معنی که فرد بتواندنظرها ، عقاید ، خواسته ها ، نیازها و هیجان های خود را ابراز و به هنگام نیاز بتواند از دیگران درخواست کمک و راهنمایی نماید . مهارت تقاضای کمک و راهنمایی از دیگران ، در مواقع ضروری ، از عوامل مهم یک رابطه سالم است.
چگونه با برقراری ارتباط بین فردی به پیشرفت خود کمک کنیم؟
رسیدن به مقصود بوسیله ارتباطات غیر کلامی بخش عمده ای از پیام هایی که شما به دیگران منتقل می کنید برخاسته از سرنخ های غیر کلامی است ، یعنی جنبه هایی از حالات بدنی و ژست های شما ، رفتار ظاهر و نگرش هایتان که حتی شاید از وجود آنها بی خبرید . این رابطه های غیر کلامی عبارتند از : زبان بدن ، نحوه نشستن ، ایستادن و راه رفتن نحوه استفاده از دستانتان .
ظاهر
نحوه پوشش
نحوه آرایش مو و صورت و غیره
نگرش
اطمینان به خود
احساسات
پژوهشی در دانشگاه استانفورد نشان می دهد ، به هنگام صحبت با شخص یا گروهی پیام ما نه از طریق آنچه می گوئیم ، بلکه بیشتر از طریق چگونگی گفتن ما منتقل می شود . همین مطالعه حاکی است که ادراک شنونده از موارد زیر تاثیر می پذیرد :
7% توسط واژه های شما
38% توسط آهنگ صدای شما
55% توسط زبان بدن شما
این بدین معنی نیست که واژه ها بی‌اهمیت‌اند بلکه تنها به این موضوع اشاره دارد که هر چه به ارتباطات غیرکلامی خود در حین صحبت بیشتر دقت کنید ، در انتقال مطلب مورد نظرتان موفق تر هستید . اگر امرار معاش شما مستلزم تعاملات انسانی است ، ( هر چند در عصر سیبرنتیک نمی توانیم از تماس های چهره به چهره با همنوعان خود اجتناب ورزیم ) ، در صورتی که از تاثیر خود بر مردم آگاه باشید ؛ با موفقیت بیشتری به هدف هایتان دست می یابید .
مهم ترین بخش جریان ارتباطی غیر کلامی که بخش ناآشکار آن است نگرش‌هایتان می باشد . شاید شما صاحب فکری درخشان ، شیوایی کلام ، حالات و ژست های عالی زبان ، بدن و ظاهری خوشایند باشید ؛ ولی نگرشی منفی ابراز دارید . در این صورت ، احتمال لوث شدن پیام مورد نظرتان بالاست .
به افرادی که تا به حال ملاقات کرده اید و احساستان نسبت به آن ها بیندیشید . ما انسان ها نسبت به نگرش بی نهایت حساس هستیم . ما احساس درونی افراد را نسبت به خودشان حس می کنیم . ما به طور شهودی سطح اطمینان به خود و اعتماد به نفس آن ها را در می یابیم و عمدتاً واکنش هایمان را نسبت بدان ها بر این اساس پی ریزی می کنیم ، خواه آن ها نگرشی منفی و خواه مثبت از خود بروز دهند . بازیگران نمایش باید بسیار بکوشند تا در برابر تماشاچیان به چنین مهارتی دست یابند . در مورد سایرین نیز وضع به همین منوال است . کار سهل و ساده ای نیست ! از خصلت های آدمی است که به خویشتن واقع بینانه نمی نگرد . اغلب ، نمی دانیم چرا موفق نیستیم .
مراحل ارتباط بین فردی خوب :
مرحله اول ، شروع رابطه : این مرحله شامل موارد زیر است .
سلام : آغاز هر ارتباطی معمولا با سلام و احوالپرسی می باشد . در این مرحله تماس چشمی خیلی مهم است . سپس برخورد خوش و لبخند همراه سلام بسیار موثر است .
پرسشهای ساده : بطور کلی پرسشها را به دو دسته تقسیم می کنند .
الف : پرسشهای بسته : که با آیا و چه و ... شروع می شود و با آره یا نه جواب داده می شود .
ب : پرسشهای باز : که با چگونه و چطور و ... شروع می شود و نیاز به توضیح طولانی دارد و فرد مقابل را دچار تشویش خواهد کرد . در آغاز ارتباط باید از پرسشهای بسته استفاده کنیم .
تمجید : تمجید باید در حد متعارف باشد و غلو نباشد . بطور مثال اگر فرد از پوشش زیبایی استفاده کرده ، می توانید از رنگ یا مدل لباس و یا اینکه چقدر زیبا شده ای تعریف کنید . ولی اگر فرد بینی بزرگی دارد نباید برای تمجید از دماغش تعریف کنید !!!
اطلاعات دادن : اطلاعات دادن باید دو طرفه باشد . باید در برابر هر اطلاعاتی که دریافت می کنیم ، ماهم یک اطلاع بدهیم و برعکس . اینجوری طرف مقابل حس نمی کند در حال تخلیه اطلاعاتی است .
مرحله دوم : ادامه رابطه : شامل
هنر گوش دادن : گوش دادن هنری است که اگر بلد باشیم ، بسیاری از مشکلات ما در ایجاد روابط برطرف می شود . اگردقت کرده باشید ، اکثر مردم این هنر را بکار نمی برند . حتما برای شما اتفاق افتاده است که هنگام صحبت احساس کردید فرد مقابل حواسش به حرفهای شما نیست و یا حرف شما را مرتب قطع می کنند و یا ما بین صحبت شما با شخص دیگری هم حرف می زنند و ....
اینها همه در اثر بلد نبودن هنر گوش دادن است .گوش دادن با شنیدن تفاوت دارد.این از مباحثی است که بین دو مهارت یاد شده مشترک است . در اینجا بطور خلاصه به آن می پردازیم .
گوش دادن فعال : یعنی گرفتن اطلاعات و دریافت پیام . شنیدن خواه یا ناخواه اتفاق می افتد ولی گوش دادن نیازمند تمرین است . بطور کلی گفتگوی متقابل گفتگویی است که مدام جای گوینده و شنونده عوض می شود و شرایط یک شنیدن موثر برقرار می شود .
در هنگام گوش دادن فعال باید :
مطالب شنیده شده را خلاصه کرده و به گوینده در آخر صحبت منتقل کنیم . این نشانه آن است که شما بدقت به حرفهای او گوش کرده اید .( پس منظورت این بود که ... )
بازخورد دادن حین صحبت طرف مقابل : نشان دادن حالات هیجانی مناسب مانند تعجب کردن ، همدلی کردن ، نظر دادن و ...
سئوال کردن در جهت روشن سازی . سئولات به موقع و مناسب با صحبت مطرح کنیم تا فرد احساس کند به مطلب گوش می دهید .
موانع گوش دادن فعال :
قطع کردن صحبت های طرف مقابل.
زود قضاوت کردن
حواسپرتی
بدبینی
سئوال نکردن یا سئوال کردن های بیجا .
حاشیه رفتن.
عکس العمل نامناسب .
بیان علاقه مندی : مورد دوم در ادامه رابطه ، توجه به علاقه مندی ها و بیان علایق است . می توانیم با بیان علایق فردی یا مشترک سر صحبت را باز کنیم .
تغییر به موقع صحبت : اگر احساس کردیم صحبت درباره یک موضوع ، طولانی و خسته کننده شده است می توانیم با تغییر به موقع صحبت از ایجاد یکنواختی جلوگیری کنیم .
مرحله سوم : پایان رابطه .
برای پایان یک رابطه ، باید به موارد زیر توجه کرد .
پایان خوب : سعی کنید از یک رابطه ، با یک پایان خوب ، خاطره زیبایی بسازید . با این کار با یاد آوری آن ، حس خوبی به شما دست می دهد و راه را برای ارتباط بعدی باز خواهید گذاشت .
توجه به رفتارهای غیر کلامی : از رفتارهای خوبی که در بین ما ایرانی ها نیز مرسوم است ، دست دادن و روبوسی در ابتدا و انتهای هر رابطه است . که باعث ایجاد حس خوبی می شود . همچنین بدرقه فرد مقابل و ... که حتما همه شما با آن آشنا هستید .
فعال بودن : یک رابطه نباید خیلی سرد و اداری پایان بپذیرد . نشان دهید که لحظات خوبی را با فرد مقابل سپری کرده اید و از جدایی خوشحال نیستید .
پایان پیش از موضوع جدید : ممکن است شما ناچار هستید در زمان خاصی به محل دیگری بروید . یا قرار مهمی دارید . در این صورت بعد از پایان یک موضوع مورد صحبت و قبل از شروع موضوع جدید با رعایت ادب به رابطه پایان دهید .