سیگار مخرب ترین ماده اعتیاد آور
در ایران 15% از جمعیت عمومی سیگار می کشند . درافراد بالای 19 سال 25% مردان و 5% از زنان از سیگار استفاده می کنند . مصرف سیگار باعث بیش از 2000 مرگ در هفته می شود . مخارج سیگار در ایران روزانه 3 میلیارد ریال و در سال هزار میلیارد ریال است .
شایعترین بیماریهای وابسته سرطانهای ریه ، دهان و حنجره ، برونشیت مزمن ، مشکلات قلبی - عروقی وسکتة مغزی هستند . سیگار خطر ناتوانی جنسی در مردان را بالا برده و قدرت باروری را در زنان کاهش میدهد . مصرف سیگار در طول دوران حاملگی موجب افزایش خطر سقط و تولد نوزاد با وزن کم میشود . در هر زمان معمولاً 75% از سیگاریها قصد ترک دارند .
آثار مخرب
مواد مخرب سیگار عبارتند از :
نیکوتین : باعث افزایش ضربان قلب و کاهش اشتها می شود . در مقادیر بالاتر اثرات خوابآوری نیز دارد . نیکوتین بسیار اعتیاد آور بوده و علایم ترک آن شامل تحریک پذیری ، اضطراب ، افسردگی ، کاهش تمرکز ، گرسنگی ، سرگیجه و ولع بسیار برای مصرف است .
منواکسید کربن : گازی سمی است که باعث کاهش اکسیژن خون و مانع از کارایی موثر می شود .
تار ( TAR ) : حدود 70% به هنگام استنشاق در ریه رسوب می کند و در طول مجاری هوایی نیز تخریب به بار خواهد آورد .
فواید ناشی از ترک :
بیست دقیقه بعد از آخرین سیگار ، فشارخون ، ضربان قلب و درجه حرارت بدن به سطح طبیعی برمیگردد .
درعرض 48 ساعت انتهاهای عصبی شروع به رشد کرده و حس چشایی و بویایی افزایش می یابد .
در عرض یک الی نه ماه سرفه ، نفس تنگی و خستگی کاهش و سطح انرژی افزایش می یابد .
تقریباً 5 سال بعد از ترک ، خطر بیماریهای وابسته به سیگار به اندازة افراد غیرسیگاری میشود .
چگونه کمک کنیم؟
بهترین راه برای ترک ، مشاوره با متخصص است . درمانهای جایگزین نیکوتین ، دارو و حمایتهای رفتاری جزو اصول اولیه اند . درمان جایگزین نیکوتین برای افراد با مصرف بیش از ده نخ سیگار در روز مفید است . پس از آنکه مصرف قطع شد این درمان شروع میشود و در فرم های مختلف برچسب های پوستی ، آدامس ، اسپری بینی ، استنشاقی و قرص زیر زبانی وجود دارد . چنانچه با درمانهای رفتاری همراه شود شانس ترک و عدم بازگشت به مصرف را دو برابر میکند . داروهایی نیز مورد استفاده قرار میگیرند که نیاز به نظارت پزشکی دارند .
مشکلات شایع ترک :
ولع : بیمار را مطمئن کنید که ولع به مدت طولانی نمانده و با استفاده از داروها و نیکوتین جایگزین قابل کمتر شدن است .
افزایش وزن : یکی از دلایل اولیه بازگشت ( به خصوص میان خانمها ) افزایش وزن است که به دلیل بازگشت اشتها و بهبودی حس بویایی و چشایی اتفاق می افتد و البته با ورزش و رژیم قابل پیشگیری است .
بی حوصلگی : بسیاری از سیگاریها نه تنها با علایم ترک بلکه با نبودن یک رفتار آرامبخش باید کنار آمده و بیاموزند که روشی بجای سیگار برای خود پیدا کنند .